Wychowanie Fizyczne studia I stopnia, rok I, semestr 2

1. ZAJĘCIA ORGANIZACYJNE 

2. STRUKTURA MOTORYCZNOŚCI

Strona potencjalna i efektywna motoryczności człowieka. Predyspozycje i zdolności motoryczne. Klasyfikacja i struktura zdolności motorycznych oraz umiejętności ruchowych.
- Literatura podstawowa [11 s. 63-71, 13 s. 9-15]
- Literatura uzupełniająca [15 s. 7-48]

3. SIŁA JAKO KONDYCYJNA ZDOLNOŚĆ MOTORYCZNA – RODZAJE I METODY DIAGNOZOWANIA

Siła mięśniowa i jej rodzaje w kategoriach biomechaniki (siła statyczna pasywna i aktywna, siła dynamiczna eksplozywna, szybka i wolna itd.). Pojęcie siły względnej i bezwzględnej oraz absolutnej. Pojęcie maksymalnej mocy anaerobowej, jednostki motorycznej. Struktura i właściwości włókien mięśniowych a poziom siły. Energetyczne uwarunkowania poziomu siły. Somatyczne determinanty siły. Znaczenie siły mięśniowej w wybranych dyscyplinach sportu. Diagnostyka zdolności siłowych człowieka w warunkach szkolnego wychowania fizycznego.
- Literatura podstawowa [16 s. 209-218]
- Literatura uzupełniająca [5 s. 8-9, 9 s. 196-201]

4. WYTRZYMAŁOŚĆ JAKO KONDYCYJNA ZDOLNOŚĆ MOTORYCZNA – RODZAJE I METODY DIAGNOZOWANIA

Pojęcie wytrzymałości. Właściwości strukturalne i funkcjonalne warunkujące poziom wytrzymałości. Formy (odmiany) wytrzymałości. Beztlenowe i tlenowe procesy wytwarzania energii w mięśniach. Rodzaje włókien w mięśniach szkieletowych człowieka, ich charakterystyka i funkcje w czasie długotrwałego wysiłku. Homeostaza organizmu w trakcie długotrwałych wysiłków. Ocena poziomu wytrzymałości przy zastosowaniu testów motorycznych.
- Literatura podstawowa [10 s. 9-22, 18 S. 106]
- Literatura uzupełniająca [6 s. 8-9, 9 s. 226-230]

5. SZYBKOŚĆ I ZWINNOŚĆ JAKO KOMPLEKSOWE ZDOLNOŚCI MOTORYCZNE, ICH SKLADOWE I METODY OCENY

Pojęcie szybkości oraz jej fizyczna interpretacja. Formy zdolności szybkościowych. Pojęcie szybkości reakcji (czas reakcji utajonej + czas prostego ruchu docelowego) oraz częstotliwości ruchów. Hybrydowość zdolności szybkościowych. Struktura włókien mięśniowych determinantą zdolności szybkościowych. Znaczenie szybkości w wybranych dyscyplinach sportu. Diagnoza zdolności szybkościowych. Definicja oraz charakterystyka wybranych form zwinności. Zwinność a koordynacja ruchowa i zdolności koordynacyjne. Znaczenie zwinności w wybranych dyscyplinach sportu i jej diagnostyka.
- Literatura podstawowa [16 s. 271-274]
- Literatura uzupełniająca [9 s. 216-218]

6. CZĄSTKOWE KOLOKWIUM ZALICZENIOWE (1)

Zagadnienia omówione na zajęciach 2 – 5.

7 – 9. KOORDYNACYJNY OBSZAR MOŻLIWOŚCI RUCHOWYCH

Charakterystyka koordynacyjnych zdolności motorycznych (KZM) – definicje i struktura wewnętrzna (szybkość reakcji motorycznej, poczucie równowagi ruchów, kinestetyczne różnicowanie ruchów, orientacja przestrzenna, dostosowanie motoryczne, sprzężenie ruchów, poczucie rytmu). Zasady kształtowania koordynacyjnych zdolności motorycznych.
- Literatura podstawowa [12 s. 18-25]
- Literatura uzupełniająca [4 s. 20-40]

10 – 11. METODY POMIARU POTENCJAŁU MOTORYCZNEGO CZŁOWIEKA

Testy sportowo-motoryczne. Kryteria wiarygodności testów i ich klasyfikacja. Ogólne założenia metodyki testowania i uwagi krytyczne o metodzie testowej. Testy aparaturowe i komputerowe.
- Literatura podstawowa [8 s. 189-209]
- Literatura uzupełniająca [3 s. 9-29, 9 S. 144-167]

12. CZĄSTKOWE KOLOKWIUM ZALICZENIOWE (2)

Zagadnienia omówione na zajęciach 7 – 11.

13. PODSUMOWANIE, UZUPEŁNIANIE ZALICZEŃ, WPISY

Literatura podstawowa:

1. Drabik J.: Mierzenie sprawności fizycznej dzieci, młodzieży i dorosłych. AWF Gdańsk 1997
2. Eurofit – Europejski Test Sprawności fizycznej. AWF Kraków. Przekł. z ang.: H. Grabowski i J. Szopa . 1989.
3. Grabowski H. (red.): Metody empiryczne w naukach o kulturze fizycznej. AWF Kraków 1996, Wydawnictwo Skryptowe nr 136, 9-29 i 71-85.
4. Juras G, Waśkiewicz Z. Czasowe, przestrzenne oraz dynamiczne aspekty koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF Katowice, 1998.
5. Komi P.V., Tesch P.: Struktura mięśnia a zmęczenie podczas wysiłku. Sport Wyczynowy 1981, 8-9.
6. Kozłowski S., Nazar K. Beztlenowe i tlenowe procesy metaboliczne w pracujących mięśniach – koncepcja progu beztlenowego. Sport Wyczynowy1983, 8-9.
7. Osiński W. (red.): Motoryczność człowieka – jej struktura, zmienność i uwarunkowania. AWF Poznań, 1993 (1996), 39-63.
8. Osiński W. (red.): Pomiar w badaniach nad motorycznością człowieka. W: Osiński W. (red.) Motoryczność człowieka – jej struktura zmienność i uwarunkowania. AWF Poznań, 1996, 189-209.
9. Osiński W. Antropomotoryka. AWF Poznań, 2003.
10. Raczek J.: Wytrzymałości dzieci i młodzieży. RSMSzKFiS Warszawa 1991.
11. Raczek J.: Koncepcja strukturalizacji i klasyfikacji motoryczności człowieka. W: Osiński W. (red.) Motoryczność człowieka – jej struktura zmienność i uwarunkowania. AWF Poznań, 1996, 63-71.
12. Raczek J., Mynarski W., Ljach W.I.: Kształtowanie i diagnozowanie koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF Katowice, 2002.
13. Raczek J. Antropomotoryka. Teoria motoryczności człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa 2010.
14. Sozański H., Witczak T.: Trening szybkości. SiT Warszawa, 1981.
15. Szopa J., Mleczko E., Żak S.: Podstawy antropomotoryki. PWN, Warszawa – Kraków 1996, 144-211.
16. Ulatowski W.: Teoria sportu. W: Trening. Kwartalnik Metodyczno – Szkoleniowy. Warszawa 1992, 1 (13), 209-218.
17. Zając A., Wilk M., Poprzęcki S., Bacik B. Współczesny trening siły mięśniowej. AWF Katowice 2009.
18. Żarek J.: Wytrzymałość w sporcie. Wyd. Skryptowe AWF Kraków 1990, 106.

Treści programowe:

1. ZAJĘCIA ORGANIZACYJNE

2. TEORETYCZNE PODSTAWY DIAGNOZY I KONTROLI MOTORYCZNEJ

Definicja diagnozy, jej cele I funkcje. Uzasadnienie potrzeby diagnozy i kontroli motorycznej. Metody i narzędzia stosowane w badaniach motoryczności. Zasada asocjacyjnego (pośredniego) pomiaru. Kryteria wiarygodności i poprawności testów motorycznych. Podstawy metodyki testowania.
- Literatura podstawowa [6 s. 195 – 205, 5. s. 9-29 i 71 – 85]
- Literatura uzupełniająca [10 s. 52 – 78]

3 – 5. POMIAR ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH

Diagnoza siły i mocy mięśniowej. Pomiar dynamometryczny. Względne i bezwzględne przeciwwskazania do przeprowadzania testó siłowych. Diagnoza wytrzymałości i ocena wydolności krążeniowo – oddechowej. Kontrola poziomu szybkości i charakterystyk anaerobowych. Ocen zwinności przy zastosowaniu testów sportowo – motorycznych. Kryteria i metody oceny koordynacyjnych zdolności motorycznych.
- Literatura podstawowa [7 s. 222 – 225, 8. s. 18 – 25,11]
- Literatura uzupełniająca [9 s. 85 – 268]

6. CZĄSTKOWE KOLOKWIUM ZALICZENIOWE (1)

Zagadnienia omówione na zajęciach 2 – 5.

7. PRZYKŁADOWE METODY OCENY SPRAWNOŚCI I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ

Indeks Sprawności Fizycznej, Europejski Test Sprawności Fizycznej. Normy i interpretacja wyników testów. Mechaniczne i elektroniczne mierniki ruchu.
- Literatura podstawowa [3, 12, 7 s. 325 – 327]
- Literatura uzupełniająca [7 s. 168 – 182]

8. EUROPEJSKI TEST SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ „EUROFIT”

Ocena motoryczna oparta o koncepcję Europejskiego Testu Sprawności Fizycznej – zajęcia praktyczne.
- Literatura podstawowa [3]
- Literatura uzupełniająca [7 s. 168 – 182]

9. FUNCTIONAL MOVEMENT SCREEN (FMS) – SYSTEM OCENY FUNKCJONALNEJ

Ocena motoryczna oparta o koncepcję FMS. Podstawowe wzorce ruchowe (głęboki przysiad, przeniesienie nogi nad poprzeczką, przysiad w wykroku, ruchomość obręczy barkowej, aktywne uniesienie wyprostowanej nogi, stabilność tułowia, stabilność rotacyjna tułowia. Testy uzupełniające. Instrukcje wykonania poszczególnych testów FMS. Cel, wskazówki dla testującego, zastosowanie, punktacja oraz kryteria oceny FMS.
- Literatura podstawowa [4 s. 19 – 46]
- Literatura uzupełniająca [1 s. 62 – 72, 11 s. 305 – 339]

10. FUNCTIONAL MOVEMENT SCREEN (FMS) – PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE

Ocena podstawowych wzorców ruchowych, identyfikacja ograniczeń funkcjonalnych (stabilność, mobilność), asymetrii ciała, bólu – zajęcia praktyczne. Interpretacja wyniku końcowego uzyskanego w teście FMS.
- Literatura podstawowa [4 s. 19 – 46]
- Literatura uzupełniająca [1 s. 62 – 72, 11 s. 305 – 339]

11. DIAGNOSTYKA OSÓB STARSZYCH

Specyfika diagnozy i kontroli motorycznej w populacji ludzi starszych, Test sprawności „The Fullerton Functional Fitness Test.
- Literatura podstawowa [7 s. 304 – 311]
- Literatura uzupełniająca [2 s. 21 – 36]12.

12. CZĄSTKOWE KOLOKWIUM ZALICZENIOWE (2)

Zagadnienia omówione na zajęciach 7 – 11.

13. PODSUMOWANIE, UZUPEŁNIANIE ZALICZEŃ, WPISY

Literatura podstawowa:

1. Cook G., Burton L., Kiesel K., Rose G., Bryant MF. 2010: Movement. Functional movement system. Screening, Assessment, Corrective Strategies. On target Publications.
2. Charzewski J. 2001: Problemy starzenia. AWF, Warszawa, 21 – 36.
3. Eurofit – Europejski Test Sprawności Fizycznej. WAF Kraków. Przekł. Z ang.: H. Grabowski i J. Szopa. 1989.
4. Furmanek M., Słomka K. 2012: Diagnoza potencjału koordynacyjnego. W: Juras G. Słomka K. Górska K. (red.) Sporty śnieżne. Wybrane aspekty przygotowania motorycznego i aktualna tematyka badawcza. Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach.
5. Grabowski H (red.) 1996: Metody empiryczne w naukach o kulturze fizycznej. AWF Kraków, Wydawnictwo Skryptowe nr 136.
6. Osiński W. (red.) 1993: Motoryczność człowieka – jej struktura, zmienność i uwarunkowania. AWF Poznań.
7. Osiński W. 2003: Antropomotoryka. AWF Poznań.
8. Raczek J., Mynarski W., Ljach W. 2002: Kształtowanie i diagnozowanie koordynacyjnych zdolności motorycznych. Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach.
9. Reiman M.P., Manske R.C. 2009: Functional Testing in Human Performance. 139 tests for sport, fitness, and occupational settings. Human Kinetics.
10. Wnorowski K., Skrobecki J. 2000: Teoretyczno-metodyczne podstawy kontroli motoryczności siatkarek i siatkarzy. Rocznik naukowy, AWF Gdańsk, tom IX, s. 53-78.
11. Zając A., Wilk., Poprzęcki S., Bacik B., Rzepka R., Mikołajec K., Nowak K. 2010: Współczesny trening siły mięśniowej. Wydanie drugie uzupełnione. Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach.
12. Zuchora K. 1982: Indeks Sprawności Fizycznej. Warszawa, Wydawnictwo Normalizacyjne.

W celu uzyskania pozytywnej oceny z przedmiotu student zobowiązany jest do uzyskania odpowiedniej liczby punktów, na które składają się następujące komponenty:

 1. Frekwencja na ćwiczeniach – 0-39 pkt

- każda obecność = 3 pkt. (13 tygodni x 3 pkt. = 39 pkt.)
- spóźnienie do 15 minut skutkuje odjęciem 1 punktu (2 pkt. za obecność)

 2. Stopień opanowania wiedzy/średnia uzyskanych ocen: 0-39 pkt.

Ocena z kolokwiów pisemnych obejmujących tematykę ćwiczeń i wykładów (dotyczy oceny końcowej, jako średniej z 2 kolokwiów, nie zaliczenie jednego skutkuje brakiem zaliczenia końcowego):

- Dostateczny – 10 pkt.
- Plus dostateczny – 15 pkt.
- Dobry – 20 pkt.
- Plus dobry – 25 pkt.
- Bardzo dobry – 30 pkt.

Możliwe są 2 dodatkowe podejścia do każdego kolokwium cząstkowego, przy czym każdy dodatkowy termin skutkuje odjęciem 1 punktu od punktacji końcowej.

 3. Aktywność studenta (opcjonalnie)

- aktywność na zajęciach – możliwość uzyskania 1 pkt. na każdych zajęciach.
- zaangażowanie w działalność koła naukowego 3 pkt.
- realizacja zadania do wykonania 0 – 2 pkt.

Ocena końcowa uzyskana na podstawie punktacji:
00 – 42 pkt. = niedostateczny
43 – 49 pkt. = dostateczny
50 – 56 pkt. = plus dostateczny
57 – 63 pkt. = dobry
64 – 70 pkt. = plus dobry
71 i więcej  = bardzo dobry

USM II rok, sem. III

1. Funkcjonalny model działania układu ruchu.

2. Kontrola motoryczna i uczenia motoryczne – od historii do współczesnych ujęć

3. Teorie kontroli motorycznej – współczesne koncepcje kontroli motorycznej.

4. Sterowanie i regulacja ruchów – struktury CUN odpowiedzialne za kontrolę motoryczną oraz ich rola w tym procesie.

5. Teorie i modele motorycznego uczenia się

6. Wspomaganie i ocena procesu motorycznego uczenia się.

Literatura podstawowa i uzupełniająca:

1. Błaszczyk J.W.: Kontrola stabilności postawy ciała. Kosmos, 42 (2): 473-486, 1993.
2. Cook G., Burton L., Kiesel K., Rose G., Bryant MF. Movement. Functional movement system. Screening, Assessment, Corrective Strategies. On target Publications, 2010.
3. Górska T., Majczyński H.: Mechanizmy sterowania ruchami dowolnymi. W: Mózg i zachowanie. (red.) Górska T., Grabowska A., Zaspalska J. PWN Warszawa 1997, 214 – 236.
4. Juras G. Koordynacyjne uwarunkowania procesu uczenia się utrzymywania równowagi ciała. AWF Katowice, 2003.
5. Lephart S. M., Fu F. H. (Editors) Proprioception and Neuromuscular Control in Joint Stability.  Human Kinetics, 2000..
6. Raczek J., Mynarski W., Ljach W.I.: Kształtowanie i diagnozowanie koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF Katowice, 2002..
7. Latash M. Fundamentals of Motor Control. Academic Press, 2012
8. Chmura J., Wiśnik P. (2008). Próg psychomotoryczny zmęczenia – implikacje praktyczne ( na przykładzie gry w piłkę nożną ). Sport Wyczynowy, (1-3), 517–519
9. Raczek J. (2010) Antropomotoryka. PZWL
10. Borghuis J., Hof A.L., Lemmink K. a P.M. (2008). Muscle force and its role in joint dynamic stability. Sports Medicine, 38(11), 893–916