Działalność naukowo-dydaktyczna

  Działalność naukowo-dydaktyczna Katedry Nauk Fizjologiczno-Medycznych przebiegała bardzo dynamicznie i nadal wiąże się z dużą aktywnością. Naukowe problemy w Zakładzie Fizjologii dotyczą przede wszystkim: Wpływu wysiłku fizycznego oraz treningu wytrzymałościowego na układ sercowo-naczyniowy i oddechowy; Zdrowotnych aspektów aktywności fizycznej osób w róznym wieku; Roli aktywności fizycznej w procesie zdrowego starzenia się; Termoregulacji w wysiłku fizycznym; Znaczenia aktywności fizycznej w profilaktyce oraz leczeniu chorób cywilizacyjnych i przewlekłych. Naukowe zagadnienia w Zakładzie Biomedycznych Podstaw Aktywności Fizycznej dotyczą przede wszystkim: Biochemicznego monitorowania procesu treningowego; Zmian metabolicznych wywołanych treningiem; Roli wspomagania biochemicznego w sporcie; Predyspozycji somatycznych zawodników różnych dyscyplin sportu; Wpływu aktywności fizycznej i odżywiania na stan zdrowia.

  Warto zaznaczyć, iż miały tutaj miejsce promocje doktorskie oraz habilitacyjne i profesorskie. Ogromnym wyróżnieniem było wręczenie aktu nominacyjnego Profesor nauk medycznych i nauk o zdrowiu w dyscyplinie nauki o kulturze fizycznej prof. dr hab. Aleksandrze Żebrowskiej przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - Andrzeja Dudę. Wyróżnienie zostało przyznane 28.04.2021r., natomiast odebrane podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim w dniu 26.03.2024 r.

Serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów naukowych.

  Kolejnym ważnym osiągnięciem naukowym było również nadanie postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - Andrzeja Dudy, tytułu profesora zwyczajnego (belwederskiego) prof. dr hab. Ewie Sadowskiej - Krępie (2023 r.). Serdeczne gratulacje !

   W ostatnich latach Pracownicy Katedry uzyskali także promocje doktorskie: dr Sebastian Bańkowski (doktorat z wyróżnieniem) - temat pracy: "Wpływ suplementacji kurkumą na wybrane wskaźniki biochemiczne we krwi biegaczy długodystansowych"; dr Olga Łakomy - temat pracy: "Suplementacja kompleksem lipidowym a status antyoksydacyjny krwi i występowanie bólu mięsniowego u biegaczy długodystansowych"; dr Katarzyna Pilzak (doktorat z wyróżnieniem) - temat pracy: "Jakość życia chorych na sarkoidozę a cechy kliniczne choroby i wydolność fizyczna".

   Praca naukowa związana była i jest z licznymi prezentacjami na konferencjach i zjazdach naukowych. Pracownicy katedry uczestniczą niemal we wszystkich zjazdach Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego i Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej. Poza tym pracownicy katedry współpracują także z Polskim Towarzystwem Fizjoterapii oraz Polskim Towarzystwem Kardiologii. Równocześnie powstają liczne publikacje, opracowania oraz cenne materiały dydaktyczne.

   Na uwagę zasługuje dynamicznie działające Centrum Zdrowego Życia, pod kierownictwem prof. dr hab. Aleksandry Żebrowskiej. CZŻ to doskonale wyposażony kompleks pracowni i laboratoriów naukowo-badawczych, którego celem jest realizacja badań naukowych związanych z zagadnieniami z obszaru nauk o zdrowiu i o kulturze fizycznej, programowanie badań naukowych i promocja osiagnięć naukowych. Najważniejsze zadania do realizacji w Centrum Zdrowego Życia to:

- realizacja usług badawczych;

- aktywne, samodzielne wyszukiwanie potencjalnych źródeł finansowania zewnetrznego;

- komercjalizacja wyników działalności naukowej we współpracy z Centrum Transferu Wiedzy i Akademickim Centrum Medycznym AWF Katowice sp. z o.o. z/s w Katowicach.

Wybrane publikacje naukowe:

Roman Jurik, Aleksandra Żebrowska, Petr Stastny. Effect of an Acute Resistance Training Bout and Long-Term Resistance Training Program on Arterial Stiffness: A Systematic Review and Meta-Analysis.  Clin. Med. 2021, 10, 3492 . https://doi.org/10.3390/jcm10163492

Sabina Kostorz-Nosal, Dariusz Jastrzębski, Aleksandra Żebrowska, Agnieszka Bartoszewicz, Dariusz Ziora. Three Weeks of Pulmonary Rehabilitation Do Not Influence Oscillometry Parameters in Postoperative Lung Cancer Patients. Medicina 2022, 58, 1551. https://doi.org/10.3390/medicina58111551 https://www.mdpi.com/journal/medicina

Dariusz Jastrzębski, Beata Toczylowska, Elzbieta Zieminska,  Aleksandra Żebrowska, Sabina Kostorz‑Nosal, Elzbieta Swietochowska, Camillo Di Giulio, Dariusz Ziora. The effects of exercise training on lipid profile in patients with sarcoidosis. Scientific Reports | (2021) 11:5551 | https://doi.org/10.1038/s41598-021-84815-4

Aleksandra Żebrowska, Ewa Sadowska-Krępa, Arkadiusz Stanula, Zbigniew Waśkiewicz, Olga Łakomy, Eduard Bezuglov, Pantelis T. Nikolaidis, Thomas Rosemann, Beat Knechtle. The effect of vitamin D supplementation on serum total 25(OH) levels and biochemical markers of skeletal muscles in runners. Journal of the International Society of Sports Nutrition (2020) 17:18 https://doi.org/10.1186/s12970-020-00347-8

Aleksandra Żebrowska, Barbara Hall, Anna Stolecka-Warzecha, Arkadiusz Stanula, Ewa Sadowska-Krępa. The Effect of Omega-3 Fatty Acid Supplementation on Serum Adipocytokines, Lipid Profile and Biochemical Markers of Inflammation in Recreational Runners. Nutrients 2021, 13, 456. https://doi.org/10.3390/nu13020456

Marcin Sikora, Dariusz Jastrzębski, Katarzyna Pilzak, Dariusz Ziora, Barbara Hall, Aleksandra Żebrowska. Impact of physical functional capacity on quality of life in patients with interstitial lung dieseases. Respiratory Physiology & Neurobiology. 2023, 313, 1-7.

Marcin Sikora, Dariusz Jastrzębski, Katarzyna Pilzak, Grażyna Osiadło, Dariusz Ziora, Aleksandra Żebrowska. Determinants of daily physical activity limitation in patients with idiopathic pulmonary fibrosis. Respiratory Physiology & Neurobiology. 2023, 316, 1-7.

Michnik, A., Duch, K., Pokora, I., Sadowska, E. Differences in cryostimulation and sauna effects on post-exercise changes in blood serum of athletes. Complementary Therapies in Medicine. 51. 2020. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2020.102453

Grzebisz-Zatońska, N.; Poprzęcki, S.; Pokora, I.; Mikołajec, K.; Kaminski, T. Effect of Seasonal Variation during Annual Cyclist Training on Somatic Function, White Blood Cells Composition, Immunological System, Selected Hormones and Their Interaction with Irisin. J. Clin. Med. 2021, 10, 3299. https://doi.org/10.3390/jcm10153299

Michnik, A., Pokora, I., Duch, K., Sadowska‑Krępa, E. Differential scanning calorimetry reveals that whole‑body cryostimulation in cross‑country skiers can modify their response to physical effort. Journal of Thermal Analysis and Calorimetry 2021, 143. https://doi.org/10.1007/s10973-020-09285-8

Pokora I., Sadowska-Krępa E., Wolowski Ł., Wyderka P., Michnik A., Drzazga Z. The Effect of Medium-Term Sauna-Based Heat Acclimation (MPHA) on Thermophysiological and Plasma Volume Responses to Exercise Performed under Temperate Conditions in Elite Cross-Country Skiers. Int. J. Environ. Res.Public Health. 2021;18:6906. doi: 10.3390/ijerph18136906  

Binek, M., Drzazga, Z., Socha, T., Pokora, I. Do exist gender differences in skin temperature of lower limbs following exercise test in male and female cross country skiers? Journal of Thermal Analysis and Calorimetry. 2022, 147. https://doi.org/10.1007/s10973-021-11055-z

Małgorzata Zychowska, Ewa Sadowska-Krępa, Elisabetta Damiani, Luca Tiano, Ewa Ziemann, Alicja Nowak-Zaleska, Patrycja Lipińska, Anna Piotrowska, Olga Czerwińska-Ledwig, Wanda Pilch and Jędrzej Antosiewicz. Differences in the Pro/Antioxidative Status and Cellular Stress Response in Elderly Women after 6 Weeks of Exercise Training Supported by 1000 mg of Vitamin C Supplementation. Biomedicines 2022, 10, 2641. https://doi.org/10.3390/biomedicines10102641

Sebastian Bańkowski, Miroslav Petr, Michał Rozpara & Ewa Sadowska-Krępa. Effect of 6-week curcumin supplementation on aerobic capacity, antioxidant status and sirtuin 3 level in middle-aged amateur long-distance runners. REDOX REPORT 2022, VOL. 27, NO. 1, 186–192. https://doi.org/10.1080/13510002.2022.2123882

Ewa Sadowska-Krępa, Michał Rozpara, Adam Rzetecki,  Sebastian Bańkowski, Aleksandra Żebrowska, Wanda Pilch. Strenuous 12-h run elevates circulating biomarkers of oxidative stress, inflammation and intestinal permeability in middle-aged amateur runners: A preliminary study. PLOS ONE 2021. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0249183

Przemysław Domaszewski, Mariusz Konieczny, Tomasz Dybek, Katarzyna Łukaniszyn-Domaszewska, Stephen Anton, Ewa Sadowska-Krępa, Elżbieta Skorupska. Comparison of the effects of six-week time-restricted eating on weight loss,body composition, and visceral fat in overweight older men and women. Experimental Gerontology 174 (2023) 112116. https://doi.org/10.1016/j.exger.2023.112116

  W ramach działalności naukowej realizowane są projekty badawcze Katedry Nauk Fizjologiczno-Medycznych oraz Centrum Zdrowego Życia.

1. W ramach konkursu Regionalna Inicjatywa Doskonołości (RID) na temat: "Wsparcie strategii promujących zdrowy styl życia i wydłużenie życia w zdrowiu" realizowany w Centrum Zdrowego Życia (2024-2027).

2. "Wpływ ograniczenia niskiej emisji na zdrowie i styl życia mieszkańców Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii". Koordynatorzy i kierownicy projektu - dr Diana Celebańska, dr Marcin Sikora.

3. "Zastosowanie suplementacji probiotykiem Lactobacillus rhamnosus GG u osób trenujących dyscypliny wytrzymałosciowe w celu poprawy funkcji bariery jelitowej, tolerancji pokarmów i wspomagania procesu treningowego". Kierownik projektu - dr Barbara Hall.

Realizowany projekt badawczy (Instytut Nauk o Sporcie):

Aspekty fizjologiczno-biochemiczne w odpowiedzi na stres wysiłkowy.

Kierownik zespołu: prof. dr hab. Ewa Sadowska-Krępa

1. Wpływ intensywnego treningu fizycznego i czynników środowiskowych na wentylację płuc, reakcję hemodynamiczną, termogenną oraz immunologiczną organizmu.

2. Termogeneza adaptacyjna oraz jej wpływ na bioenergetyczne, hormonalne i immunologiczne cechy odpowiedzi organizmu na stres wysiłkowy u mężczyzn i kobiet.

3. Wpływ stymulacji wibracyjnej i wysiłku na wybrane parametry układu hormonalnego i immunologicznego we krwi mężczyzn w wieku 20-25 lat.

4. Wpływ wysiłków ultramaratońskich odbywajacych się w ekstremalnych temperaturach na zmiany w stężeniu wybranych markerów metabolicznych i strukturalnych Profilowanie metaboliczne osób aktywnych fizycznie z wykorzystaniem wybranych badań diagnostycznych.

Projekt: Podtrzymanie potencjału badawczego WF

Kierownik projektu: prof. dr hab.  Aleksandra Żebrowska

Temat projektu: Wpływ intensywnego treningu fizycznego i czynników środowiskowych na wentylację płuc, reakcję hemodynamiczną, termogenną oraz immunologiczną organizmu.

Projekt: Młodzi Naukowcy i Uczestnicy Studiów Doktoranckich

Kierownik projektu: dr hab. Ilona Pokora, prof. AWF Katowice

Temat projektu: Ocena długotrwałej suplementacji wybranym roślinnym suplementem termogennym na reakcje: metaboliczną, termogenną oraz immunologiczną podczas i po zakończeniu wysiłku fizycznego u trenujących mężczyzn.

Kierownik projektu:  prof. dr hab. Ewa Sadowska-Krępa

Temat projektu: Kontrola stanu wytrenowania piłkarzy ręcznych na podstawie oceny zmian metabolicznych.